+7 (707) 350 02 20
Салықтық тексеру — Қазақстан Республикасы заңнамасының, соның ішінде салық заңнамасының сақталуын бағалау мақсатында мемлекеттік кірістер органдарының (МКО) лауазымды тұлғалары жүргізетін бақылау іс-шарасы.
Бүгінгі таңда салықтық тексерулер екі форматта жүргізіледі:
1. Мерзімді тексерулер
Тәуекел дәрежесін бағалау негізінде жүзеге асырылады және Тәуекелдерді басқару жүйесін (ТБЖ) пайдалану арқылы автоматты түрде тағайындалады. Бұл тексеру жоспарлы болып табылады және белгілі бір салық төлеушілерді қамтиды.
2. Жоспардан тыс тексерулер
Салық төлеушілердің бастамашыл өтініштері, уәкілетті органдардың нұсқамалары мен қаулылары, сондай-ақ өзге де көзделген негіздер бойынша жүргізіледі. Мұндай тексерулер әдетте салықтық бұзушылықтарды анықтау мақсатында жүргізіледі.
Сот практикасы: Соңғы төрт жыл ішінде сот шешімдерін талдау көрсеткендей, салықтық тексеру нәтижелері бойынша ең көп шағымдар МКО әрекеттерінің рәсімдік жақтарына қатысты. Яғни, салық төлеушілер ескертулерді, хаттарды және тыңдаулар хаттамаларын әкімшілік актілермен теңестіреді.
2021 жылдың 1 шілдесінен бастап қазіргі уақытқа дейін әкімшілік соттар 107 істің ішінен жалпы сомасы 39 млрд теңгені құрайтын талаптардың 30%-ын, яғни 2,7 млрд теңгеге тең талаптарды қанағаттандырған.
Сондай-ақ, салық төлеушілерге жасалған ескертулер (ӘРПК-нің 70–73-баптарының шеңберінде) соттармен аралық актілер ретінде танылып, салық міндеттемелерінің туындауына әкелмейтін әрекеттер ретінде қарастырылды. Осыған байланысты соттар МКО әрекеттерін қолдайды.
Практикалық ұсыныс: Сот практикасы заң шеңберінде жүзеге асырылған МКО әрекеттерінің соттармен қолдау тапқанын көрсетеді. Осыған байланысты кәсіпкерлерге сот шығындарына емес, салықтық және бухгалтерлік есепті күшейтуге ресурстарын бағыттап, талап арыз берудің мақсаттылығын ұтымды бағалауға кеңес беріледі.
Өзекті өзгерістер: 2024 жылдың басынан бастап мәмілелерді жарамсыз деп тану туралы сотқа жүгіну тәжірибесі тоқтатылды. Оның орнына мәмілелер салықтық тексерулер барысында бастапқы құжаттар мен дәлелдемелер жиынтығы негізінде талданады. Салық салу объектілеріне түзету тек салықтық мақсаттарда және Салық кодексінде көзделген өкілеттіктер аясында ғана жүргізіледі.
Кәсіпкерлерге ұсыныс: Салық кодексінің 155-бабына сәйкес шаруашылық операциялардың фактін растайтын бастапқы құжаттардың толық пакетін уақтылы ұсыну маңызды.